Jakie okna wybrać do domu?

Kwestia doboru okien przy remoncie czy budowie nowego domu jest bardzo istotna dla komfortu mieszkańców. Wpływają one bowiem nie tylko na wygląd budynku, ale także warunki panujące w jego wnętrzu. Na jakiej podstawie powinno się więc dobierać okna do domu? O tym opowiemy w poniższym tekście.

Na co zwracać uwagę przy wyborze okien?

Niezależnie od tego, kto wyprodukował dane okno, każde z nich powinno mieć znak budowlany B lub oznaczenie CE. Są one bowiem gwarantem dopuszczenia danego okna do użytku w budownictwie. Stolarka okienna bez takiego oznakowania może być wycofana z obrotu i wpisana do Krajowego Wykazu Wyrobów Zakwestionowanych, a producentowi grozi dodatkowo kara grzywny w wysokości do 100 tys. zł.

Samo oznakowanie to jednak nie wszystko – wszystkie okna muszą również mieć dołączony opis wyrobu (kartę wyrobu), zawierający wszystkie parametry techniczne okna deklarowane przez producenta.

Jeśli zatem interesującemu nas produktowi brakuje któregoś z nich, lepiej od razu z niego zrezygnować i wybrać coś pewniejszego.

Najważniejsze parametry okien

Parametry, którymi powinny cechować się okna, są ustalane na podstawie normy PN-EN 14351-1:2006+A2:2016. Do najważniejszych z nich należą:

Przepuszczalność cieplna

Określana przez współczynnik przenikania ciepła Uw, informuje o tym, jak duże straty ciepła generują okna. Zgodnie z normą jego wartość dla całego okna nie powinna przekraczać 1,1 W/m²K (dla okien fasadowych) lub 1,3 W/m²K (dla okien dachowych). Wartości te obowiązują jednak tylko do końca 2020 roku – od przyszłego roku normy ulegają zaostrzeniu do odpowiednio 0,9 i 1,1 W/m²K. W przypadku domu energooszczędnego okna powinny wykazywać jeszcze lepszą izolacyjność cieplną – ich wartość współczynnika przenikania ciepła nie może przekraczać 0,8 W/m²K. Parametr ten jest też niezwykle ważny, gdy planujemy montować w domu duże przeszklenia.

Odporność na obciążenie wiatrem

Określa, jak duża prostopadła siła wiatru doprowadzi do maksymalnego ugięcia ramy okna. Parametr ten, potocznie nazywany sztywnością, oznacza się klasami od A-1 (najmniej sztywne) do C-6 (najsztywniejsze). W większości sytuacji wystarczy wybierać standardowe okna z klasy B-3/B-4. Jeśli jednak dom stoi na bardzo wietrznym terenie, warto postawić na C-3/C-4. Co to oznacza w praktyce? Otóż wiatr o sile 1200-1600 Pa (odpowiadającej prędkości 158-184 km/h) nie ugnie ramy na więcej niż 1/300 jej długości.

Przepuszczalność powietrza

Mierzona współczynnikiem infiltracji a. Informuje o tym, jak dużo powietrza przeniknie przez 1-metrową szczelinę w ciągu godziny przy różnicy ciśnień 1 daPa/m3. Wartość tego współczynnika nie powinna przekraczać 0,3 m3/(m·h·daPa2/3). Pod względem przepuszczalności powietrza okna dzieli się na klasy od 1 do 4 – im wyższa, tym szczelniejsze jest dane okno. Nie można jednak zapominać, że całkowicie szczelne okna powodują problemy z odpowiednią wentylacją – w budynkach o wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej wywiewnej zaleca się zakładanie nawiewników okiennych.

Wodoszczelność

Określa, przy jakiej sile wiatru woda opadowa przecieknie do wnętrza. Parametr ten oznaczany jest klasami 1A-9A oraz Exxx. W przypadku okien klasy 1A woda będzie przeciekać przez okno nawet przy bezwietrznej pogodzie. Klasa 9A jest gwarantem szczelności przy nawałnicach o sile 600 Pa (co odpowiada prędkości 112 km/h). W przypadku najwyższej klasy Exxx w miejscu „xxx” podaje się maksymalną siłę wiatru, przy której okno zachowuje wodoszczelność.

Właściwości akustyczne

Określają, jak dobrze okno tłumi zewnętrzne hałasy. Wyraża je współczynnik izolacyjności akustycznej Rw (w dB). Najczęściej wybiera się okna o Rw rzędu 40-45 dB. Warto wiedzieć, że gdy chodzi nam o konkretną wartość, powinniśmy wybierać okna z Rw wyższym o ok. 5 dB.

Przepuszczalność światła

Parametr szczególnie ważny przy stosowaniu okien wyposażonych w szyby zespolone. Określa stosunek światła przenikającego przez szyby do światła na nie padającego. Wyrażany jest w procentach – im wyższych, tym jaśniejsze będzie pomieszczenie z takim oknem.

Przepuszczalność energii słonecznej

Określa, jak dużo energii słonecznej przeniknie przez szyby w oknach. Wyraża ją współczynnik g (wartość procentowa). Im wyższa będzie jego wartość, tym mniej ciepła trzeba będzie wygenerować przez system ogrzewania. Dla domu energooszczędnego g okien powinno wynosić minimum 45%.

Wytrzymałość mechaniczna

Informuje, jaki napór i obciążenie spowoduje wypadnięcie skrzydła z ram. Wyróżnia się cztery klasy wytrzymałości (od 1 do 4), przy czym najniższa wytrzymuje zaledwie 20 kg naporu i obciążenia, a najwyższa napór 35 kg i obciążenie pionowe 80 kg.

Siły operacyjne

Parametr ten określa, jak dużo siły potrzeba do otwierania i zamykania danego okna. Mamy tutaj do czynienia jedynie z dwiema klasami (1 i 2) – okna z pierwszej wymagają 100 N (ok. 10 kg nacisku), natomiast z drugiej jedynie 30 N (3 kg).

Odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie

Jak każde urządzenie mechaniczne, również okna (bez względu na to, czy są to okna aluminiowe, okna drewniane czy plastikowe) mają ograniczoną żywotność i ulegają zużyciu. Parametr ten podaje orientacyjną ilość cykli (czyli otwierania i zamykania), przy których okna zachowują łatwość obsługi. Wysokiej jakości okna będą miały nawet 20 000 cykli, co przekłada się na 54 lata sprawnej pracy, jeśli będą otwierane i zamykane raz dziennie. Większość inwestorów decyduje się na montaż okien o 10 000 cykli.

Odporność na włamania

Klasyfikuje się ją w skali od 1 do 6. W przypadku okien najniższej klasy WK-1 do ich sforsowania nie będą wymagane specjalistyczne narzędzia. Klasa WK-2 opóźnia wejście złodzieja o około trzy minuty, co daje czas na interwencję służb ochrony. Okien wyższych klas właściwie nie używa się w budownictwie jednorodzinnym ze względu na wysokie koszty stosowanych w nich zabezpieczeń. Warto przykładać szczególną uwagę do świadectw badań antywłamaniowych (bez których wyrób jest po prostu bezklasowy), a nie rodzaju pakietu szybowego i liczby zaczepów antywyważeniowych.

O czym pamiętać przy wyborze?

Wybór okien do domu może się wydawać trudny, jednak przy racjonalnym podejściu można rozwiązać tę kwestię stosunkowo łatwo. Warto pamiętać, że nie wszystkie okna w domu muszą być jednakowymi, najdroższymi modelami o najwyższych możliwych parametrach. Każde z nich może być dobierane indywidualnie, z wzięciem pod uwagę warunków danego pomieszczenia i stopnia eksploatacji samego okna. Bez problemu można zamówić okna PCV, drewniane czy aluminiowe o takim samym wykończeniu, ale różnej kombinacji elementów składowych (szyb, okuć) i parametrów, dobranych pod konkretne pomieszczenie czy warunki panujące na zewnątrz budynku. Dzięki temu można znacznie obniżyć koszty zakupu i eksploatacji naszych okien.

Podsumowanie

Bez względu na to, czy preferujemy okna drewniane, czy okna plastikowe, najważniejsze będą ich właściwości i parametry (jak np. współczynnik przenikania ciepła). Niekoniecznie jednak trzeba wybierać wyłącznie najdroższe modele – lepiej jest wziąć pod uwagę rzeczywiste potrzeby danej lokalizacji i nimi kierować się przy doborze okien.